Народныя звычаі і новыя святочныя формы сучаснага святкавання абрадавага каляднага свята ў этнаграфічнага рэгіёна Заходняга Палесся

2.3 Сцэнарна-рэжысёрская распрацоўка свята

Структура свята:

“Уратаванне каляднай казы” - тэатралізаванае прадстаўленне абрада “Каляда”.

“З калядкамі вітаем, і шчасця вам жадаем” - святочная канцэртная праграм фальклорных ансамбляў.

“Беларускія народныя гульні” - гульнёвы бок.

Ідэйна-тэматычны аналіз свята:

Тэма - раскрыццё сутнасці і папулярызаванне традыцыйных калядных абрадаў Заходняга Палесся.

Ідэя - праз тэатралізаванае прадстаўленне паказаць, як добрыя ўчынкі чалавека павялічваюць адчуванне шчасця ў сусвеце.

Агульны сцэнарны план свята ў кампазіцыйнай пабудове:

Экспазіцыя - скамарохі зачытваюць жартоўныя вершы, тым самым запрашаючы ўсіх гледачоў на адкрыццё абрадавага свята “Каляда”.

Завязка - тэатралізаванае прадстаўленне, прыход калядоўшчыкаў у хату гаспадароў.

Развiццё дзеi:

- уратаванне каляднай казы” тэатралізаванае прадстаўленне абрада “Каляда”.

- “З калядкамі вітаем, і шчасця вам жадаем” - святочная канцэртная праграма фальклорных ансамбляў.

- работа ўсіх гульнёвых пляцовак.

Кульмiнацыя - Адорванне калядоўшчыкаў.

Фiнал - песня “Развітальная” у выкананні народнага хора “Суквецце”.

Сцэнарна-рэжысерскі ход - аповяд пра традыцыйныя абрадавыя дзеі, гульні, забавы і расказ пра асаблівасці святкавання абрада “Каляда”.

Носьбіты сцэнарна-рэжысерскага хода

Носьбітамі сцэнарна-рэжысёрскага хода з'яўляюцца галоўныя дзеючыя асобы: калядоўшчыкі з каляднай зоркай і казой, гаспадар хаты і гаспадыня.

Скразное дзеянне - азнакамленне з рознабокавымі традыцыямі святкавання абрада “Каляда”.

Мастацкі вобраз свята атаясамляецца з сімвалам шчасця і дабрабыту. У рэжысёрскім бачанні ён увасабляецца ў вобразе каляднай казы, якая прыносіць вялікі прыплод, а значыць і багацце гаспадарам.

Пластычнае вырашэнне мастацкага вобразу свята ўвасабляецца ў танцавальных рухах казы ў тэатралізаваным прадстаўленні.

Прасторавае вырашэнне свята ўвасабляецца ў гульнях і ў тэатралізаваным прадстаўленні, якія размешчаны па ходу дзеяння ўратавання каляднай казы.

У музычным вырашэнні мастацкі вобраз увасоблены праз выкананне каляднай песні “Ой, ну-ну, каза, паварочвайся”, выканаўцамі якой былі калядоўшчыкі ў театралізаваным прадстаўлені абрада Каляда.

Канфліктная аснова свята праглядаецца ў адносінах гаспадароў да калядоўшчыкаў.

Пералік гульнёва-забаўляльных атракцыёнаў

(Гульні, якія праводзяць у тэатралізаваным прадстаўленні абрада Каляда)

Гульня “Курачкі і пеўнічкі”

Дзве пары на працягу адной хвіліны, пры дапамозе шчоткі і саўка, пад музыку, збіраюць збожжа, проса, авёс раскіданыя па сцэне. Перамагаюць тая пара, якая больш усіх назбіралі.

Гульня “Напячы піражкі”

Дзве каманды па тры чалавека, у плыні дзвюх хвілін, вылепліваюць з цеста, цеста за раней падрыхтаванае, піражкі, хто больш налепіць, тая каманда і перамагла.

Гульня “Студня”

Дзве каманды з 5 чалавек спаборнічаюць паміж сабой, у плыні трох хвілін, з двух вёдраў, па чарзе, палоўнікамі, удзельнікі каманды павінны нанасіць вады ў гарлач, чыя каманда больш усх нанасіла, тая і перамагла.

( Гульнёвыя пляцоўкі, якія знаходзяцца у гульнёвай зоне)

“Перацягванне канату”

На травяной зоне разцягваем на усю дліну канат. Запрашаем дзве каманды па дзесяць чалавек у кожнай, кожная каманда павінна, пры дапамозе сваёй моцы, перацягнуць на свой бок процілеглую каманду. Чыя каманда перамагае, тая атрымлівае падарункі.

“Хто самы моцны”

На травянной зоне ставім 15-ці кілаграмовую гіру, удзельнікі павінны падняць гіру,як мага больш. Усе вынікі падлічваюцца, той хто выходзіць у фінал атрымлівае каштоўны прыз.

“Злаві бутэльку”

На гульнёвай пляцоўцы, пры дапаможе дэкарктыўнага вудзілы, ня канцы лёскі якой, прывязана металтчнае кальцо, патрэбна зацапіць бутельбку, якая ляжыць на баку на спецыяльнай драўлянай платформе, і вертыкальна яе паставіць. Самы спрытны атрымае каштоўны прыз.

Эпізоды свята:

Блок тэатралізаваннага прадстаўлення “Уратаванне каляднай казы”

Экспазіцыя - запрашэнне скамарохамі усіх гледачоў на святкаванне абрада “Каляда”, прывітальныя словы гаспадыні гледачам, прыход гаспадара, размова с гаспадыней, аб тым, што трэба святкаваць свята “Каляда”.

Завязка - Прыход калядоўшчыкаў да хаты гаспадара і гаспадыні з песняй “Ішлі калядкі, калядуючы”, дазвол на калядаванне.

Развіццё дзеяння:

- Вітальныя словы калядоўшчыкаў гаспадарам хаты. Песня “Вітальная спадарыне і гаспадару”.

- Прадстауленне каляднай казы. Песня “Ой, ну каза, паварочвайся”.

- Казя стамляецца і падае на падлогу. Калядоўшчыкі просяць пачастункаў, каб ўратаваць казу.

- Адказ частаваць калядную казу для ўратавання. У выніку, набыццё нашчасцяў і бед у жыцці гаспадароў, уход калядоўшчыкаў.

- Гаспадыня просіць калядоўшчыкаў застацца. Страта гаспадарчых пачастункаў.

- Гатаванне пачастункаў для ўратавання казы.

Гульні з гледачамі:

Гульня “Курачкі і пеўнічкі” - збіранне пшаніцы і збожжа.

Гульня “Напячы піражкі” - ляпленне з цеста аладак.

Гульня “Студня” - перанос выды палоўнікамі і з вядра ў вядро.

- Песня “Каляда, каляда, дай, баба, пірага”,

Кульмінацыя - вынас гаспадыней пірага, акрыянне каляднай казы, частаванне пачастункамі калядоўшчыкаў.

Фінал - пажаданне калядоўшчыкамі шчасця і дабрабыту ў жыцці гаспадароў, падзяка гаспадарам хаты за пачастункі. Сумеснае спяванне песні “Будзь ваша здароў”.

Праграма тэатралізаванага прадстаўлення “Каляда”

13.00 - Запрашенне скамарохамі гедачоў на святкаванне абрада “Каляда”.

13.02 - Прывітальныя словы гаспадыні гледачам, кліканне гаспадара,

размова с гаспадыней, аб тым, што настала свята “Каляда”.

13.04 - Прыход калядоўшчыкаў да хаты гаспадароў, угаварванне гаспадыні гаспадаром, аб тым, каб пусціць калядоўшыкаў у хату.

13.07 - Уваход калядоўшчыкаў у хату з песняй “Ішлі калядкі, калядуючы”.

13.08 - Вітальныя словы калядоўшчыкаў гаспадарам хаты, прашенне аб дазволе заспяваць песню.

13.10 - Песня “Вітальная спадарыне і гаспадару”.

13.11 - Прадстауленне каляднай казы, якую яны прывяла з сабой, каб яна прынесла шчасця у хату.

13.12 - Песня “Ой, ну каза, паварочвайся”.

13.13 - Падзенне казя на падлогу. Прашенне пачастункаў, для ўратавання казы.

13.15 - Сціплае частаване калядоўшчыкам для ўратавання казы. У выніку, набыццё нашчасцяў і бед у жыцці гаспадароў, збіранне ухода калядоўшчыкаў.

13.17 - Раптовае жаданне гаспадыні заставіць калядоўшчыкаў і даць пачастункаў для ўратавання казы.

13.18 - Страта гаспадарчых пачастункаў, усю ежу ў погрыбе расцягалі мышы.

13.19 - Правядзенне гульні “Курачкі і пеўнічкі”.

13.30 - Правядзенне гульні “Напячы піражкі”.

13.40 - Правядзенне гульні “Студня”.

13.52 - Песня “Каляда, калядаі, дай, баба, пірага”, вынас, гаспадыней, пірага.

13.53 - Акрыянне каляднай казы. Прабачэнне гаспадароў, частаванне

пачастункамі калядоўшчыкаў.

13.54 - Словы пажадання гаспадарам для шчаслівага жыцця ў наступным

годзе. Адзяка гаспадароў хаты за пачастункі.

13.56 - Песня “Будзь ваша здароў”.

13.57 - Развітанне з гледачамі.

Праграма канцэрта

“З калядкамі вітаем, і шчасця вам жадаем”

14.00 - Выхад вядучых, віншаванне з “Калядамі” усіх гледачоў

свята.

14.04 - Выхад народнага хора “Суквецце”, песня “Прывітальная”, сл. Г. Хадоровіч, муз. Гвоздзік.

14.10 - Выхад вядучых.

14.12 - Выхад вакальнай групы “Хутарок”, песня “Сладкі мядок”, муз. і сл. А. Зайцев .

14.17 - Выхад вядучых.

14.19 - Выхад вакальнай групы “Забава”, песня “Навек жонкай падавіўся”, бел. народная песня, “Косіць Васіль”, бел. народная песня.

14.27 - Выхад вядучых.

14.29 - Выхад народнага хора “Суквецце”, песня “Зайдзі ў хатачку, міленькі зяцёк”, сл. і муз. М. Цурканава, “Імя яго - Палескі край”, муз. і сл. М.Цурканова, апр. Э. Рэбкавец.

14.37 - Выхад вядучых.

14.39 - Выхад вакальнай групы “Хутарок”, песня “Тень тень”, із рэпертуара ансамбля “Руская песня”.

14.45 - Выхад вакальнай групы “Забава”, песня “Ой пайду я на даліну, пагляджу на ту каліну”, бел. народная песня.

14.50 - Выхад вядучых.

14.52 - Выхад народнага хора “Суквецце”, песня “Развітальная”, сл. У.Карызны, муз. А.Палухіна.

15.00 - Развітанне з гледачамі.

2.4 Рэжысёрскае ўвасабленне свята

Работа з мастаком

- распрацаваць мастацкі вобраз свята;

- распрацаваць выраженне мастацкага вобраза свята ў дэкаратыўным афармленні;

- распрацаваць выраженне мастацкага вобраза свята ў друкаванай прадукцыі (афіша, запрашэнне, праграма свята);

Кантроль

- абмеркаванне плана размяшчэння пляцовак свята на пасяджэнні аргкамітэта 15.12.2011г.

- абмеркаванне мастацка-дэкаратыўнага афармлення свята на пасяджанні аргкамітэта 17.12.2011г.

- зацвярджэнне на пасяджанні аргкамітэта мастацка-дэкаратыўнага афармлення свята 21.12.2011г.

Работа гукарэжысёрам свята

- абмеркаванне музычнага афармлення свята;

- зацвярджэнне музычнага афармлення свята;

- выбар і абмеркаванне твора- лейтматыва свята;

- зацвярджэнне твора- лейтматыва свята;

- складанне музычнай партытуры свята;

Музычная партытура

№ п/п	Назва эпізоду	Назва Музыч-нага фрагмен-та	Рэпліка на пача- так му- зычнай дзеі	Тэхніч-ны спосаб	Узро-вень гучан-ня	Даў- жыня гучан-ня	Рэпліка на зняцце гуку	Тэхні-чны спосаб выкл. гуку
1.	Уваход Каляд-нікоў у хату ў абрадзе “Каля-да”	Песня “Ішлі калядкі, калядую-чы”	Гаспадар: Сала,ды каўбасы даставай.	Спява- юць пад акампа-наванне гармош-кі	8	1,45хв.	Указа- нне рэжы-сёра	-//-
2.	Вітанне гаспа-дароў хаты ў абрадзе “Каля-да”	Песня “Віталь- ная спада- рыне і гаспада-ру”	Гаспады- ня: Весяліце толькі дом не разваліце.	Спява-юць пад акампа-наванне гармош- кі	8	2 хв.	-//-	-//-
3.	Танец каляд-най казы ў абрадзе “Каля-да”	Песня “Ой, ну каза, павароч- вайся”	Калядоў-шчык: А ну каза развесялі- ся, ды па хаце разыйды- ся.	Спява-юць пад акампа-наванне гармош- кі	7	1,30 хв.	Калі каза Ўпадзе на падлогу	-//-
4.	Вынас каляд-нага пірага ў абрадзе “Каля-да	Песня “Святкі, святкі, дай, баба, пірага”	Калядоў-шчык: Штосці пазабылі, пра пірог мы паза-былі.	Спява- юць пад акампа-наванне гармош- кі	8	1, 47 хв.	Калі гаспа- дыня выно- сіць пірог	-//-
5.	Фінал абрада “Каля-да”	Песня “Будзь ваша здароў”	Гаспадар: Дай вам Бог здароўя.	Спява- юць пад акампа-наванне гармош.	8	2,40 хв.	-//-	-//-
6.	Выхад народ-нага хора “Сук-вецце”	Песня “Прыві-тальная”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	8	2,45 хв.	Указа-нне рэжы- сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
7.	Выхад вакаль-най групы “Хута-рок”	Песня “Сладкі мядок”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	8	3 хв.	Указа-нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
8.	Выхад вакаль-най групы “Заба-ва”	Песня “Навек жонкай падавіў-ся”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	9	2,50 хв.	Указа-нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
9.	Вакаль-ная група “Заба-ва”	Песня “Косіць Васіль”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	8	3,10 хв.	Указа-нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
10.	Выхад народ-нага хора “Сук-вецце”	Песня “Зайдзі ў хатачку, міленькі зяцёк”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	9	3 хв.	Указа-нне рэжы- сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
11.	Народ-ны хор “Сук-вецце”	Песня “Імя яго - Палескі край”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	7	2,40 хв.	Указа-нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
12.	Выхад вакаль-най групы “Хута-рок”	Песня “Тень тень”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	8	2,45 хв.	Указа-нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
13.	Выхад вакаль-най групы “Заба-ва”	Песня “Ой пайду я на даліну, пагляджу на ту каліну”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	7	2,55 хв.	Указа-нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце
14.	Выхад народ-нага хора “Сук-вецце”	Песня “Разві-тальная”	Пасля слоў вядучых	Запіс фанаг-рамы (мінус)	8	3,10 хв.	Указа- нне рэжы-сёра	Мік-шыра ванне гуку на пульце

Генеральны план дэкарыравання свята

Пры афармленні святочнай прасторы павінна ўлічвацца адзінства стыляў у візуальным афармленні свята.

Афіша, запрашэнне, праграмы і афармленне сцэны выкананы ў адзінай каляровай схеме - пры стварэнні фону выкарыстоўваўся апрацаваны малюнак, які знаходзіцца на кожнай афіше, запрашенні і праграме, у высветленым бела-сінем колеры, на фоне якога размешчаны лагатып свята - Каляднай зоркі з назвай свята, выкананае пры выкарыстанні чырвонага колеру.

Генеральны план размяшчэння зон дзеяння свята

Умоўныя абазначэнні:

1. Аснежыцкі дом культуры. 2. “Уратаванне каляднай казы” (тэатралізаванае прадстаўленне абрада “Каляда”), “З калядкамі вітаем і шчасцця вам жадаем”( канцэртная праграма). 3. Плошча в. Аснежыцы. 4. Парокўка. 5. Месца дзе будуць распаложаны гледачы. 6. Фантан. 7. Гульнёвая пляцоўка - “Злаві бутельку”. 8. Гульнёвая пляцоўка - “Хто самы моцны”. 9. Гульнёвая пляцоўка - “Перацягванне каната”.

2.5 Арганізацыйна-вытворчы план

Штаб свята

1. Начальнік Пінскага адзела культуры - Лебядзеўская Т.Г.

2. Намеснік Пінскага адзела культуры - Харавец А.І.

3. Дырэктар Пінскага адзела культуры - Лукашэнка А.М.

4. Дырэктар арганізацыйнага і метадычнага цэнтра Пінскага адзела культуры - Козеко О.П.

5. Дырэктар Аснежыцкага раённага центра культуры і вольнага часу - Зуенчык І.Г.

6. Мастацкі кіраўнік Аснежыцкага дома культуры - Чэчун Т.У.

7. Рэжысёр Аснежыцкага дома культуры - Стасевіч С.П.

6. Рэжысёр свята- Міхалевіч Д.А.

Рэжысёрска-пастановачная група

1. Галоўны рэжысёры - Міхалевіч Д.А. студэнт 5-га курса кафедры рэжысуры абрадаў і свят Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў.

2. Дэкаратар-афарміцель - Баўкуновіч А.М., мастак - афарміцель Аснежыцкага дома культуры.

3. Гукааператар - Лабандзіеўскі С. Э., гукарэжысёр Аснежыцкага дома культуры.

4. Відэааператар - Стрыгалёва К. Г., работнік Пінскага адзела культуры.

5. Касцюмер - Патаканава Я.М., касцюмер Аснежыцкага дома культуры.

1. Графік пасяджэнняў аргкамітэта

Дата	Час	Месца правядзення	Змест пасяджэння	Каго выклікаюць	Адказны за правядзення
05. 12. 2011г.	11.00	Адзел культуры Пінскага райвы- канкама	Абмеркаванне творчай заяўкі свята “Каляда”	Начальнік адзела культуры-Лебяд- зеўская Т.Г. Намеснік -Хара- вец А.І. Дырэктар адзела культуры-Лука-шэнка А.М. Дырэктар аргані- зацыйнага і мета- дычнага цэнтра- Козеко О.П. Дырэктар Аснежыцкага ДК- Зуенчык І.Г. Рэжысёр свята- Міхалевіч Д.А.	Лебядзеўская Т.Г.
15.12. 2011г.	11.00	Аснежыцкі дом культуры	Абмеркаванне плана размяш-чэння пляцо- вак свята.	Дырэктар Асне-жыцкага ДК- Зуенчык І.Г. Рэжысёр свята- Міхалевіч Д.А. Мастацкі кіраўнік Аснежыцкага ДК- Чэчун Т.У.	Харавец А.І.
17. 12. 2011г.	12.00	Аснежыцкі дом культуры	Абмеркаванне мастацка-дэкаратыўнага афармлення свята.	Дырэктар Асне-жыцкага ДК- Зуенчык І.Г. Рэжысёр свята- Міхалевіч Д.А. Мастак-афарміцель- Баўкуновіч А.М.	Баўкуновіч А.М.
18. 12. 2011г.	11.00	Аснежыцкі дом культуры	Абмеркаванне графіка праходжання рэпетыцый.	Дырэктар Асне-жыцкага ДК- Зуенчык І.Г. Рэжысёр свята- Міхалевіч Д.А. Мастацкі кіраўнік Аснежыцкага ДК- Чэчун Т.У. Рэжысёр Аснежыцкага ДК- Стасевіч С.П.	Зуенчык І.Г.

2. Рабочы план падрыхтоўкі свята

№ п/п	Назва мерапрыемства	Тэрмін выканання	Адказны за выканнане
1.	Выпуск рэкламы на радыё “Пінск”.	27. 12. 2011г.	Дырэктар арганізацыйнага і метадычнага цэнтра - Козеко О.П.
2.	Выпуск рэкламы ў СМІ, часопіс “Варяг”	29. 12. 2011г.	Козеко О.П.
3.	Выпуск друкаванай прадукцыi да абрадавага свята “Каляда”: афiшы, запрашальныя бiлеты, праграмы.	27. 12. 2011г.	Козеко О.П.
4.	Набыццё і падрыхтоўка прызоў для гульнёвых праграм.	02. 01. 2012г.	Рэжысёр свята - Міхалевіч Д.А.

свята каляда беларускі герой

3. План матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння свята

№ п/п	Назва відаў работ і матэрыялаў	Адзінка вымярэ-ння	Коль-касць	Кошт работ адзінкі матэрыя-лу	Сума	Тэрмін выка-нання	Адказны за выкананне (службовы тэл.)
1.	Калонкі	-//-	2 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.	Лабандзіеўскі С.Э. (моб. 33- 641- 42-12)
2.	Мікшарны пульт	-//-	1ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.
3.	СД-праігры-ватель.	-//-	1 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.
4.	Мікрафоны (шнуравыя)	-//-	3 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.
5.	Сукно	1,5 - 2,5	1 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.	Міхалевіч Д.А. (моб. 44- 114-05-59)
6.	Венік саламяны	-//-	2 ш.	25000р.	50т. р.	06.01. 2012г.
7.	Мука	-//-	4 кг.	10000р.	40т. р.	06.01. 2012г.
8.	Пшано	-//-	1 кг.	6000р.	6т. р.	06.01. 2012г.
9.	Проса	-//-	1 кг.	5000р.	5т. р.	06.01. 2012г.
10.	Вядро	5 літ.	3 ш.	20000р.	60т. р.	06.01. 2012г.	Маўтысенка В.І. (моб. 29- 345-67-32)
11.	Палоўнік	-//-	2 ш.	8000р.	16т. р.	06.01. 2012г.
12.	Лава	-//-	1 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.
13.	Гліняны гаршчок	-//-	4 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.
14.	Канат	10 м.	1 ш.	-//-	-//-	06.01. 2012г.

4. План творчага забяспячэння свята

№ п/п	Назвы відаў творчай работы	Назвы калектываў, якія выконваюць работу	Прозвіш-чы кіраўні-коў	Службоы і дамаш-ні тэл.	Тэрмін выкана-ння	Адказны за выка-нанне (службовы тэл.)
1.	Распрацоўка і ўвасабленне тэатралізаванага прадстаўлення “Каляда”	Каляднікі: Ганчар А.І. Іванцова Л.М. Патаканава Я.М. Шахлевіч В.У. Гаспадары: Міхалевіч Д.А. Баўкуновіч А.М. Каза: Цыганкова Н.Д.	Міхалевіч Д.А.	Моб. (33-641-52-12)	06.01. 2012г.	Зуенчык І.Г. (моб. 29-193-23-83)
2.	Распрацоўка канцэртнай праграмы “З калядкамі вітаем, і шчасця вам жадаем”	Народны хор “Суквецце” Вакальная група “Забава” Вакальны калектыў “Хутарок”	Зуенчык І.Г. Шахлевіч В.У. Ганчар А.І.	Моб.(29-193-23-83) Моб.(33-653-89-32) Моб.(44-145-63-98)	06.01. 2012г.	Міхалевіч Д.А. (моб. 33-641-52-12) Стасевіч С.П. (моб. 29-768-56-25)
3.	Гульнёвая пляцоўкі: “Перацягванне каната”. “Хто самы моцны”. “Злаві бутэльку”.	Сянькоўскі І.А. Чапуркін А.Т. Пріпутневіч А.Г.	Міхалевіч Д.А.	Моб. (33-641-52-12)	07.01. 2012г.	Міхалевіч Д.А. (моб. 33-641-52-12)

5. Графік правядзення рэпетыцый

№ п/п	Дата правя-дзення	Час правя-дзення	Месца правядзен-ня	Назва эпізоду, нумара ці віду рэпітыцыі	Каго выклікаць на рэпетыцыю	Адказны за правядзен-не рэпетыцыі
1.	20. 12. 2011г.	15.00 - 19.00	Аснежыцкі дом культуры	Застольная рэпетыцыя скамарохаў	Сянкоўскі І.А., Чапуркін А.Т., Пріпутневіч А.Г.	Міхалевіч Д.А.
2.	21. 12. 2011г.	15.00 - 16.30	Аснежыцкі дом культуры	Застольная рэпетыцыя калядоўшчыкаў	Ганчар А.І., Іванцова Л.М., Патаканава Я.М., Шахлевіч В.У., Міхалевіч Д.А., Баўкуновіч А.М., Цыганкова Н.Д.	Міхалевіч Д.А.
3.	22. 12. 2011г.	15.00 - 19.00	Аснежыцкі дом культуры	Застольная репетыцыя абрадавых песен тэатралізава-нага прадстаўлення “Каляда”	Ганчар А.І., Іванцова Л.М., Патаканава Я.М., Шахлевіч В.У., Міхалевіч Д.А., Баўкуновіч А.М.	Міхалевіч Д.А.
4.	23. 12. 2011г.	13.00 - 16.00	Аснежыцкі дом культуры	Выхад на пляцоўку, планаванне мізансцэн з персанажамі тэатралізава-нага прадстаўлення “Каляда”	Ганчар А.І., Іванцова Л.М., Патаканава Я.М., Шахлевіч В.У., Міхалевіч Д.А., Баўкуновіч А.М., Цыганкова Н.Д., Сянкоўскі І.А., Чапуркін А.Т., Пріпутневіч А.Г.	Міхалевіч Д.А.
5.	26. 12. 2011г.	13.00 - 16.00	Аснежыцкі дом культуры	Рэпетыцыя з персанажамі, разпеўка абрадавых песен тэатралізава-нага прадстаўлення “Каляда”	Ганчар А.І., Іванцова Л.М., Патаканава Я.М., Шахлевіч В.У., Міхалевіч Д.А., Баўкуновіч А.М., Цыганкова Н.Д., Сянкоўскі І.А., Чапуркін А.Т., Пріпутневіч А.Г.	Міхалевіч Д.А.
6.	03 - 05. 01. 12г.	15.00 - 19.00	Аснежыцкі дом культуры	Рэпетыцыя з персанажамі і абрадавымі песнямі тэатралізава-нага прадстаўлення “Каляда”	Ганчар А.І., Іванцова Л.М., Патаканава Я.М., Шахлевіч В.У., Міхалевіч Д.А., Баўкуновіч А.М., Цыганкова Н.Д.	Міхалевіч Д.А.
7.	06. 01. 2012г.	13.00 - 18.00	Аснежыцкі дом культуры	Генеральная рэпетыцыя	Ганчар А.І., Іванцова Л.М., Патаканава Я.М., Шахлевіч В.У., Міхалевіч Д.А., Баўкуновіч А.М., Цыганкова Н.Д., Сянкоўскі І.А., Чапуркін А.Т., Пріпутневіч А.Г.	Міхалевіч Д.А.

6. Светлавая партытура

№ п/п	Назва эпізоду	Змест, светлавога фрагмента, колер	Рэпліка на па-чатак светла-вой дзеі	Нумар светла-вога апарата	Магутнасць светлапатоку (ў% )	Рэпліка на зня-цце святла	Тэхнічны спосаб вываду святла з дзеі

7. Партытура тэхнічных перастановак

№ п/п	Назва эпізоду	Мастацкае афармленне дэталяў	Рэпліка на пачатак перастаноўкі	Месца ўсталявання дэталяў, прадметаў, рэчаў	Рэпліка на эвакуацыю дэталяў мастацкага афармлення	Месца эваку-ацыі
1.	Тэатраліза-ванае прадстаў-ленне абрада “Каляда”	Усталяванне дэкаратыў-нага дома, унутры якога лава, стол, куфар, дываны, рушнікі.	Запрашэнне скамарохамі на абрадавае свята “Каляда”	Галоўная сцэна тэатр. прадстаўленне абрада “Каляда”	-//-	-//-
2.	Правядзе-нне гульні “Курачкі і пеўнікі”	Усталяванне прылад для гульні (раскідаць у гульнёвай зоне пшано, проса)	Запрашэнне калядоўш-чыкамі на конкурсную гульню	Гульнёвая зона, каля якой праходзіць тэатр. прадстаўленне	Аб'яўленне іншай конкурснай гульні	Левы бок сцэны
3.	Правядзе-нне гульні “Напячы піражкі”	Усталяване стала, на якім знаходзіцца цеста, і два падносы	Запрашэнне калядоўш-чыкамі на конкурсную гульню	Гульнёвая зона, каля якой праходзіць тэатр. прадстаўленне	Аб'яўленне іншай конкурснай гульні	Левы бок сцэны
4.	Правядзенне гульні “Студня”	Усталяванне аднаго вяд-ра з вадой і дзвюх з чарпакамі	Запрашэнне калядоўш-чыкамі на конкурсную гульню	Гульнёвая зона, каля якой праходзіць тэатр. прадстаўленне	Гаспадыня: Дзякуй вам, што дапа- маглі нарых- таваць пачастункі	Левы бок сцэны
5.	Канцэрт-ная праграма “З каляд-камі вітаем, і шчасцця вам жадаем”	Усталяванне дэкаратыў-нага дома, унутры якога куфар, дываны, рушнікі.	Сканчэнне фінальнай песні “Будзь ваша здароў”	Галоўная сцэна абрадавага свята “Каляда	-//-	-//-

8. Выпіска на касцюмы, абутак і галаўныя уборы

№. п/п	Персанаж	Выканаўца	Касцюмы, памер	Абутак, памер	Галоўны ўбор, памер
1.	Скамарох 1/2/3	Сянькоўскі І.А., Чапуркін А.Т., Пріпутневіч А.Г.	Кашуля з доўгімі рукавамі - 3 ш., 51 п., 49 п., 53 п. Беларускі пояс - 3 ш. Штаны - 3 ш., 49 п., 48 п., 52 п.	Сапагі з доўгім носам - 3 п., 43 п., 41 п., 44 п.	Шапка скамароха - 3 ш., 40 п., 39 п., 41 п.
2.	Калядная каза	Цыганкова Н.Д.	Маска казы з рагамі. Шэрая футра - 44 п. Пярэднік. Спадніца - 40 п.	Сапагі - 37 п.	-//-
3.	Гаспадар	Міхалевіч Д.А.	Світка - 52 п. Кашуля - 50 п. Штаны - 48 п.	Сапагі - 43 п.	Шапка -35 п.
4.	Гаспадыня	Баўкуновіч А.М.	Кашуля - 43 п. Спадніца - 39 п. Пярэднік	Сапагі - 37 п.	Хустка
5.	Калядоўшчык/1	Ганчар А.І.	Кажух - 54 п. Штаны - 52 п.	Сапагі - 44 п.	Шапка - аблавуха - 48 п.
6.	Калядоўшчык 2/3/4	Іванцова Л.М., Шахлевіч В.У., Патаканава Я.М.	Паліто - 2 ш., 43 п., 42 п. Футра - 1 ш., 41 п. Спадніца - 3 ш., 39 п., 38 п., 39 п. Пяреднік - 3 ш.	Сапагі - 3 п., 38 п., 37 п., 38 п.	Хустка - 3 ш.

9. Выпіска на рэквізіт, бутафорыю

№ п/п	Персанаж	Выканаўца	Выдаецца на рукі	Выдаецца на пляцоўку дзеяння	Хто выносіць
1.	Калядоўшчык/1	Ганчар А.І.	Гармошка	Тэатралізава- нага прадстаўлення “Каляда”	Ганчар А.І.
2.	Калядоўшчык/3	Шахлевіч В.У.	Калядная зорка	Тэатралізава- нага прадстаўлення “Каляда”	Шахлевіч В.У.
3.	Калядоўшчык/2	Іванцова Л.М.	Кошык	Тэатралізава- нага прадстаўлення “Каляда”	Іванцова Л.М.
4.	Гаспадар	Міхалевіч Д.А.	Гліняны гарлач- 4 ш.	Тэатралізава- нага прадстаўлення “Каляда”	Міхалевіч Д.А.
5.	Гаспадар	Міхалевіч Д.А.	Вядро - 3 ш., 5 л., чарпак - 2 ш.	Ігравы конкурс “Студня”	Патаканава Я.М.
6.	Гаспадар	Міхалевіч Д.А.	Венік - 2 ш., Пшано, проса - 0,5 кг., 0,5 кг.	Ігравы конкурс “Курачкі і пеўнікі”	Баўкуновіч А.М.
7.	Гаспадар	Міхалевіч Д.А.	Цеста - 4 кг., падносы - 2 ш.	Ігравы конкурс “Напячы перажкі”	Патаканава Я.М.
8.	Аніматр гульнёвай пляцоўкі (скамарох/1)	Сянькоўскі І.А.	Канат - 10 м.	Ігравая пляцоўка “Перацягванне канату”	Сянькоўскі І.А.
9.	Аніматр гульнёвай пляцоўкі (скамарох/2)	Чапуркін А.Т.	Пустая бутелька - 0,5 л., самавырабленае вудзіла.	Ігравая пляцоўка “Злаві бутэльку”	Чапуркін А.Т.
10.	Аніматр гульнёвай пляцоўкі (ск./3)	Пріпутневіч А.Г.	Гіра - 15 кг.	Ігравая пляцоўка “Хто самы моцны”	Пріпутневіч А.Г.

10. Пералік прызавога фонду

№ п/п	Назва прыза	Прызначэнне	Коль-касць	Кошт адзінкі	Агульны кошт	Адказны за набыце
1.	Лядзінец ў выглядзе пеўніка на палачцы	Для ігравога конкурса “Курачкі і пеўнікі”	12 ш.	4000 р.	48000 р.	Міхалевіч Д.А.
2.	Піражкі з капустай	Для ігравога конкурса “Напячы піражкі”	20 ш.	-//-	-//-
3.	Мінеральная вада “Банаква”	Для ігравога конкурса “Студня”	6 бут.	6000 р.	36000 р.
4.	Шарыкавыя ручкі	Для ігравых конкурсаў “Курачкі і пеўнікі”, “Напячы піражкі”, “Студня”	25 ш.	2500 р.	62500 р.
5.	Блакноты	Для ігравых конкурсаў “Курачкі і пеўнікі”, “Напячы піражкі”, “Студня”	25 ш.	6000 р.	150000 р.
6.	Шарыкавыя ручкі	Для ігравых пляцовак “Перацягванне каната”, “Хто самы моцны”	50 ш.	2000 р.	100000 р.
7.	Блакноты	Для ігравых пляцовак “Перацягванне каната”, “Хто самы моцны”	50 ш.	4000 р.	200000 р.
8.	Шампанскае	Для ігравой пляцоўкі “Злаві бутельку”	3 бут.	21000 р.	63000 р.
9.	Супер прыз - відэодыск з фільмамі	Для ігравой пляцоўкі “Хто самы моцны”	1 ш.	30000 р.	30000 р.

Папярэдні каштарыс свята

а) Набыццё прызоў і рэквізіта для ігравых конкурсаў:

1. Венік саламяны (2ш.) - 50000 р.

2. Мука (4кг.) - 40000 р.

3. Пшано (1кг.) - 6000 р.

4. Проса (1кг.) - 5000 р.

5. Вядро (3ш.) - 60000 р.

6. Палоўнік (2ш.) - 16000 р.

7. Лядзінец ў выглядзе пеўніка на палачцы (12ш.) - 48000 р.

8. Мінеральная вада “Банаква” (6 бут.) - 36000 р.

9. Шарыкавыя ручкі (75ш.) - 162500 р.

10. Блакноты (75ш.) - 350000 р.

11. Шампанскае (3бут.) - 63000 р.

12. Відэо дыск (1ш.) - 30000 р.

Усяго - 866500 р.

б) Выпуск друкаванай прадукцыі:

1. Афіша свята (10ш.) - 150000 р.

2. Запрашальны білет (15ш.) - 120000 р.

3. Праграма свята (20ш.) - 230000 р.

Усяго - 500000 р.

в) Непрадбачаныя расходы - 200000 р.

ЗАКЛЮЧЭННЕ

У каляднай абраднасці і паэзіі беларусаў адлюстравалася язычніцкая вера народа ў магію слова, пэўных абрадавых дзеянняў. Калядныя абрады і звычаі - гэта значная частка духоўнай культуры народа, якая адпавядала яго светаўспрыманню і светаразуменню, яго маральна-этычным ўяўленням у поўны гістарычны перыяд. Вытокамі аграрных і сямейных абрадаў і звычаяў каляднага цыкла заўсёды з'яўлялася само жыццё і працоўная дзенасць чалавека.

Каляды здаўна былі адным з найбольш цікавых і распаўсюджаных зімовых свят. На землях Беларусі ў ХІ - ХІІІ стст. з'яўляюцца першыя ўпамінанні аб скамарохах, якія падтрымлівалі традыцыі народных абрадаў, захоўвалі рэгіянальны фальклор.

З калядамі і калядаваннем на Беларусі звязана самабытнае народнае паэтычна-песеннае мастацтва - багаты пласт віншавальна-велічальных песень, што выконваліся калядоўшчыкамі для сваіх аднавяскоўцаў.

Калядаванне праходзіла з вечара другога дня каляд напярэдні Новага года. У гэтыя дні, калядоўшчыкі, сабраўшыся невялікімі групамі, ад трох да пяці чалавек, адпраўляюцца хадзіць па вёсцы з віншаваннямі, праводзіць розныя гульні, старадаўнія, рухомыя, вясёлыя. Найболей вядомая, якая дайшла да нас, з'яўляецца гульня “Жаніцьба Цярэшкі”. Усё дзейства часта адбывалася ў начы і ў самай вялікай хаце.

Калядоўшчыкі на каляды выкарыстоўвалі традыцыйныя калядныя маскі, асноўная маска каляднага пераапранання - каза, сімвал шчасця і дабрабыту, багацця, ўрадлівасці і пладавітасці.

У кожным раёне ці мястэцку Беларусі, ёсць свае маскі, з якімі хадзілі калядаваць, напрыклад такія як: на Магілёўшчыне маска - смерці, у паўднёвых славян маска “свяшчэннага быка”, мядведзь, цыган, поп, чорт і інш. У Давыд-гарадку для стварэння маскараднага вобраза смерці апраналі белы балахон, на галаву парык і высокі белы каўпак, на рукі надзявалі белыя пальчаткі, на ногі - белыя бахілы. На твар нацягвалі панчоху ці прымацоўвалі кавалак белай тканіны, на якіх малявалі вялізныя страшэнныя зубы і чэрап. У руках смерць трымала драўляную касу.

Маскіраваны “поп” для стварэння карнавальнага вобраза накідваў вуглом дыванок ці дзяругу на плечы, падпяразваўся вяроўкай, на галаву надзяваў папяровую шапку з крыжыкам, у рукі браў замест кадзіла стары лапаць ці гліняны гаршок або рукамыйнік з вуглямі, махалі, трэскамі, якія дыміліся, часта туды кідалі табак, каб усе прысутныя чхалі.

У паўднёвых славян меў месца культ “свяшчэннага быка” (каровы). Згодна з павер'ем, у гэтых народаў бык ці карова прыносілі гаспадарцы пладавітасць хатняй жывёлы і ўражлівасць на полі, іх нават ўводзілі ў хату на святы і частавалі абаранкамі.

Маска - гэта спецыяльная выява якой-небудзь істоты, якую апранаюць або носяць з мэтай пераўвасаблення ў дадзеную істоту.

Пераапраненне - (кім, або ў каго) - апрананне так, каб замаскіраваць сябе. Спецыфіка беларускай маскі заключаецца ў тым, што яна не мела ніякіх каштоўнасцей сама па сабе ні як пэўны матэрыяльны прадмет, ні як твор дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, а набывала значэнне толькі ў час абраду. пу карнавальнай свабодзе дзеянняў, , усяго таго, што ў паўсядзенным жыцці строга забаранялася і асуджалася.

У сучаснай Беларусі захавалася агульнараспаўсюджаная вераванне ў тое, што ў маскі ёсць галоўны прынцып, які дазваляе рабіць шмат таго, чаго нельга рабіць у паўсядзённым жыцці, яна дае свабоду дзеяння, дае магчымасць выкарыстоўваць ненарматыўную лексіку і тое, што прыход пераапранутых абавязкова прыносіць шчасце, здароўе, дабрабыт у сям'ю на ўвесь год.

Звычаі і абрады, у якіх адлюстравалася тагачаснае светаўспрыманне і светаразуменне народа, з'яўляецца часткай яго этнічнай самабытнасці і духоўнай культуры. У каляднай абраднасці і паэзіі беларусаў, адбіліся старажытныя язычніцкія рэлігійныя вераванні, але ў ёй увасобіліся і стыхійна-матэрыялістычныя погляды, і маральна-этычныя, і эстэтычныя ўяўленні народа. Таму беларускую калядную абраднасць у ліку народных звычаяў можна разглядзець як свайго роду помнік этнічнай гісторыі беларускага народа, як сваеасаблівую культурную спадчыну мінулага.

Пасля падрабязнага вывучэння свята “Каляда” і практычнага ўвасаблення яго ў вёсцы Аснежыцы Пінскага раёна Брэсцкай вобласці можна прапанаваць шэраг метадычных рэкамендацый па арганізацыі і правядзенню каляднага свята:

- рэжысёрам варта звяртаць увагу на вызначэнне рэлігійных асаблівасцей, узмацненне святочнай атмасферы і захаванне каларыту каляднага свята.

- метадычным цэнтрам праводзіць семінары і круглыя сталы з супрацоўнікамі ўстаноў культуры і адукацыі, курсы па ўдасканаленню правядзення свята Каляд і пашырэнню ведаў аб гэтым і іншых абрадах.

- у школьных і пазашкольных установах неабходна вылучаць час для размоў і факультатываў на тэму правядзення абрадавых свят і святкавання Каляд.

- установам культуры пажадана праводзіць маштабныя акцыі з выкарыстаннем гульнёвых дзейств.

Пры выкарыстанні прапаноў па ўдасканаленню каляднага свята дзейства набудзе новыя яскравыя рысы, напоўніцца нацыянальным каларытам.

Бібліяграфічны спіс

1. Беларускія народныя абрады / склад. Л.П. Касцюкавец. - Мінск: Беларусь 1994. - 128 с.

2. Будзько, І. Каляды, Вадохрышча, Вялікдзень: з гісторыі назваў рэлігійных свят у беларускай мове / Ірына Будзько // Роднае слова. - 2010. - № 10. - С. 42-43.

3. Вількін, Я.Р. Беларускія народныя гульні/ Я.Р. Вількін. - Мінск: Беларусь, 1996. - 86 с.

4. Гуд, П.А. Ад Каляд да Пакроваў / П.А. Гуд. - Мінск: Красико- Принт, 2000. - 224 с. - (Беларусь святочная).

5. Гуд, П.А. Тэхналогія стварэння свята: вучэб. дапам. / П.А. Гуд. - Мінск: Бел. дзярж. ун-т культуры, 2004. - 224 с.

6. Гурскі, А.І. Святкаванне каляд на Беларусі / А.І. Гурскі. - Мінск: Універсітэцкае, 1998. - 95 с.

7. Земляробчы каляндар: Абрады і звычаі / рэд. А.С. Фядосік. - Мінск: Навука і тэхніка, 1990. - 404 с. - (Беларуская народная творчасць).

8. Зімовыя святы / склад. А. Аляхновіч, А. Лозка. - Мінск: Беларусь, 1999. - 159с.

9. Калядныя ігрышчы/ рэд. І.І. Кірчук. - Мінск: Беларусь, 1997. - 167 с.

10. Катовіч, А.В. Зімовыя святы: Нарысы / А.В. Катовіч. - Мінск: Мастацкая літратура, 2004. - 119 с. - (Беларускі народны каляндар).

11. Котаў, М.К. Беларускія традыцыйныя каляндарныя святы / М.К. Котаў.- Мінск: Пачатковая школа, 2002. - 80 с. - ( Народная скарбонка).

12. Котович, А.В. Золотые правила народной культуры / А.В. Котович, И.И. Крук. - 2-е изд. испр. и доп. - Минск: Адукацыя і выхаванне, 2008. - 592 с. : ил.

13. Крук, Я. Сімволіка беларускай народнай культуры. - Мн: Ураджай,

2000. - 350 с.; іл.

14. Кухаронак, Т.У. Маскі ў каляндарнай абраднасці беларусаў./Т.І.

Кухаронак. - Мн: Ураджай, 2001. - 239 с.; іл.

15. Ліцьвінка, В.Д. Святы і абрады беларусаў / В.Д. Ліцьвінка. - 3-е выд. - Мінск: Беларусь, 2001. - 190 с.

16. Ліцьвінка, В.Д. Святы і абрады беларусаў / В.Д. Ліцьвінка. - Мінск: Беларусь, 1997. - 176.: іл.

17. Лозка, А.Ю. Беларускі народны каляндар / А.Ю. Лозка. - 2-е выд. перапрац. і дап. - Мінск: Полымя, 2002. - 238 с.

18. Лозка, А.Ю. Гульні, забавы, ігрышчы / А.Ю. Лозка. - Мінск: Беларуская навука, 1996. - 534 с. : нот. іл.

19. Народная культура Беларусі: энцыклапедычны даведнік / пад рэд. В.С.Цітова. - Мінск: Бел. Энцыкл., 2002 - 432 с.

20. Новак В.С. Міфалогія беларусаў: вуч. дапаможнік для студэнтаў філалагіч. спец. ВНУ. / В.С. Новак. - Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2005.

21. Санько С. А. Беларуская міфалогія: энцыклапедыя слоўн. / С.А. Санько. - 2-е выд., дап. - Мінск: Беларусь, 2006. - 599 с. : іл.

22. Сямейна-абрадавая паэзія. Народны тэатр/ А.С.Фядосік, А.С.Емяльянаў, І.М. Сысоў, М.А.Каладзінскі; Навук.рэд. К.П. Кабашнікаў. - Мн.: Бел.навука, 2001. - 422 с. - (Беларускі фальклор: Жанры, віды, паэтыка; Кн.2).

23. Традыцыйная мастацкая культура беларусаў / Бел. дзярж. ін-т праблем культуры. - Мінск: Беларуская навука, 2001. - Т 4. Брэсцкае Палессе: у 2-х кнігах. Кн.1. - 2008. - 559 с.

24. Традыцыйная мастацкая культура беларусаў / Бел. дзярж. ін-т праблем культуры. - Мінск: Беларуская навука, 2001. - Т 4. Брэсцкае Палессе: у 2-х кнігах. Кн. 2/ Боганева А. М., Валодзіна Т. В., Віннікава М. М. - 2009. - 863с.

25. Хвагіна, Т.А. Палессе ад Буга да Убарці = Полесье от Буга до Уборти / Т. А. Хвагіна. - Мінск: Вышэйшая школа, 2005. - 143 с.

26.Цітоў, В.С. Этнаграфічная спадчына: Беларусь: Традыцыйна-бытавая культура / В.С. Цітоў. - Мінск: Беларусь, 2001. - 207 с.

Дадаткі

Літаратурны сцэнарый абрадавага свята “Каляда”

“Уратаванне каляднай казы”.

(На сцэну выходзяць тры скамарохі, і пачынаюць запрашаць усіх гледачоў на тэатралізаванае прадстаўленне абрада “Каляда”.)

1. Скамарох: Запрашаем усіх на свята,

Не сядзіце вы па хатах.

Вы прыходзьце к нам на плошчу,

Гэй, хлопцы! Не забудзьце вашу цёшчу!

2. Скамарох: Гэй, дзяўчаткі! Прыходзьце на калядкі,

Будзем з вамі мы гуляць, разам будзем танцаваць.

А калі вы пачнеце сумаваць,

Будзем разам весела спяваць!

3. Скамарох: Вы пакіньце свае справы,

Ды бярыцесь за забавы.

Бо сення сход каляд,

Усе калядоўшчыкі збіраюцца ў рад! Ўсе разам: Усіх мы запрашаем, усіх на плошчы мы чакаем,

Усіх з Калядкамі вітаем!!!

Галоунае дзеянне адбываецца на плошчы в. Аснежыцы.Ражаныя (Каза, Калядоушчыкі-4 чалавека, гаспадар хаты і гаспадыня).

Дзеючыя асобы:

1-Скамарох (Сянкоўскі Ігар)

2-Скамарох (Чапуркін Нікалай)

3-Скамарох (Пріпутневіч Андрэй)

1-Калядоўшчык(Ганчар Аляксандр) 2-Калядоўшчык(Іванцова Людміла) 3-Калядоўшчык(Шахлевіч Вераніка) 4-Калядоўшчык(Патаканава Яна) Каза (Баян Антылбекаўна) Гаспадар (Міхалевіч Дзмітрый) Гаспадыня (Баўкуновіч Алена)

На сцэне гаспадыня якая пакрывае на стол на калядны вечар, пасля з'яуляецца гаспадар хаты, пачынаецца тэатралізаванае прадстаўленне.

Гаспадыня: Гэй, сёння збор каляд, трэба на стол пакрыць, Ды нас з табой пакарміць!

Гаспадар: Ну дык маці, тады на стол ты пакрывай, Піражкі, ды аладкі, Сала, ды каўбасы з пірагамі даставай!

Выстаўляюць усё на стол, за сцэнай калядоўшчыкі пачынаюць ціха наігрываць мелодыю песні "Ішлі калядкі, калядуючы".

Гаспадар: Ой, каханая, здаецца, завалы рыпяць?

Гаспадыня: Ды не, ты мой добры, гэта бульбачка кіпіць. Гаспадар: Чуваць, хтосьці ходзіць там, пад вокнамі?

Гаспадыня: Ды не, ты мой добры, то ў печы палены гараць.

Гаспадар: Гэй, жонка, не чуеш, гэта калядоўшчыкі, Стукаюць у вокны і ў дзверы!

Гаспадыня: Ой, і ў праўду, (падышла да акна) у акно паглядзі, Калядоўшчыкі з казой прыйшлі!

Гаспадар: Трэба дзверы ім адкрыць, у хату з марозу запрасіць, Хай шчасце нам жадаюць, і з калядкамі віньшаваюць!

Гаспадыня: Дзверы ім не адчыняй, і ў хату не пускай, Пачастункі са стала я прыбяру, вось тады паклікаць іх змагу!

Гаспадыня прыбірае ўсё са стала, і гаспадар ідзе адкрываць дзверы і сустракаць калядоўшчыкаў.

Песня "Ішлі калядкі, калядуючы"

"Ішла Каляда, калядуючы. Шчодры вечар, багаты вечар! (паўтараецца пасля кожнага радка) За ёй дзеўкі, шчадруючы. Ці дома, дома сам пан - гаспадар? Калі ты дома, накрывай на стол".

1-калядоўшчык: Брукуй, гаспадынька, кладку, Пусці калядоўшчыкаў у хатку!

2-калядоўшчык: Не дай гаспадынька нам стаяць, На тваім двары снег таптаць.

3-калядоўшчык: Бо мы голыя, бо мы босыя, Ідуць нашы галосы пад самыя нябёсы!

4-калядоўшчык: Прыйшла каляда, адчыняй варата! Варата адчыняй, і гасцей прымай!

2-калядоўшчык: Як зайшлі мы, зайшлі, ды ў добрую хату. Добры вечар, гаспадыня і гаспадар хаты! Шчодры вечар, добры вечар! (усе разам)

3-калядоўшчык: Ужо як наша каляда, ні мала, ні веліка. Яна ў дзверы да вас ідзе, ды ўсім паклон свой шле! Гаспадароў вітае, дабром завівае.

4-калядоўшчык: Ці шырокія лавы, каб нам паляжаці?

Гаспадар: Шырокія, шырокія!

4-калядоўшчык: Ці добрая гаспадыня, каб нас частаваці?

Гаспадыня: Добрая, добрая! Але ж за што вас частаваці, ды прыгашчаці?

1-калядоўшчык: Дазволь нам твой двор павесяліць, Ды нам вясёлымі пабыць?

Гаспадыня: Весяліце, весяліце, толькі дом не разваліце!

Усё разам спяваюць "Вітальную спадарыне і гаспадару".

"Добры вечар, шчодры вечар Што ён дома не гуляе,

Усім людзям на ўвесь вечар! Чалядоньку даглядае!

А ці дома пані твая? На ём шуба шубалёва,

А я бачу, яна дома. Прычаплёна каліточка.

Яна дома, не гуляе, А ў калітцы, у той новай, Піражочкіі рашчыняе! Усім госцям па златому.

А ці дома пан - гаспадар? Добры вечар, шчодры вечар

А я бачу, што ён дома. Усім людзям на увесь вечар”!

2-калядоўшчык: А мы самі ідзём і казу вядзём, А куды каза прыйшла, туды шчасця прынясла!

3-калядоўшчык: Павярніся каза, схамяніся небарака, Дасць табе, гаспадар золата багата.

Гаспадар: А дзе ж вы такую казу знайшлі?

4-калядоўшчык: На “Пінскім” кірмашы купілі! Семсот даляраў заплацілі.

1-калядоўшчык: Праўда, калі вялі мы казу, То наклікалі бяду!

2-калядоўшчык: Выскачыў з лесу воўк, абадраў казе бок! Мы ваўка прагналі і казу лячыць сталі.

3-калядоўшчык: Сталі мы яе ратаваць, лекі ёй даваць, Давалі мы, давалі і на ножкі мы казу паднялі.

4-калядоўшчык: А ну каза - козачка, развесяліся, Ды па хаце разыйдзіся!

Каляднікі спяваюць песню "Ой, ну каза, паварочвайся", пасля песні каза валіцца на падлогу.

(Песня "Ой, ну каза, паварочвайся"

"Ой, ну-ну, каза, паварочвайся,

То на сей бачок, то на тэй бачок,

То на рожачкі, то на ножачкі.

Нашай казе, не шмат трэба: Сем печ перапеч, рэшато аўса. Наверх кілбаса!" (каза падае)

Гаспадыня: Ой, божа мой, што зрабілася? Каза ваша-забілася!

1-калядоўшчык: Яна бедная стамілася, ад голаду з ног звалілася. Трэба гаспадыня, пачастункаў даць, Каб казу падняць!

2-калядоўшчык: Нашай казе шмат не трэба, Усяго дзве буханкі хлеба.

3-калядоушчык: Ды трошкі жыта,каб каза была сыта. Ды жменю аўса, каб каза расла!

Гаспадыня дастае із пад стала пачастункі, але дае яна ўсяго па маленькім кавалачку, шкадуе пачастункаў для выратавання казы.

Гаспадар: Вось аўса і хлеба трошкі, Ці не ўстала козачка ваша на ножкі?

4-калядоўшчык: Трэба даць добры кавалак сала, Каб наша козачка ўстала. Казе нашай сала доктар прапісаў.

Гаспадар: Вось вам і сала, Каб ваша козачка устала!

1-калядоўшчык: А калі каубаскі трошкі, То ўстала б козачка на ножкі.

Гаспадар: І каубаскай вас ледзь-ледзь мы пачастуем, Больш няма, самі па гэтаму сумуем!

2-калядоўшчык: І два піражочкі, каб адкрыла каза вочкі. І аладкі, каб былі бакі гладкія.

Гаспадар: Ні аладак, ні піражкоў няма ў нас, З'елі мы ўжо ўвесь запас!

3-калядоўшчык: Ой, гаспадыня, ой, гаспадар, казу вам не уратаваць, Калі нас болеей не пачаставаць!

Гаспадыня: Нешта з памяццю маёй зрабілася, Не ведаю, куды усё згубілася!

2-калядоўшчык: Дык лепш за цябе я ўсё скажу, І дзе што ляжыць, падкажу! Я бачу, што ў скрыні ляжыць кавалак сала?

Гаспадыня: Няма там сала, мыш усё пакрала!

2-калядоўшчык: Ой, як смачна пахнуць у сенцах каўбасы?

Гаспадыня: Мы яшчэ восенню з'ели ўсе прыпасы!

2-калядоўшчык: Я чую, як нешта булькае ў печцы?

Гаспадыня: Дык гэта з раніцы ў каміне свішча вецер!

2-калядоўшчык: Дай нам дзве саракоўкі на падкоўкі, А то мы ўсе боты стапталі, пакуль тваю хату шукалі!

1- калядоўшчык: Вы гаспадыня і гаспадар не маніце, а пачастункі хутчэй нясіце.

Усе разам: Паспяшайце ды казу да жыцця вяртайце!

1-калядоўшчык: Калі казу вам не ўратаваць, Шчасця ў хаце вашай не відаць!

2-калядоўшчык: Не будзе ў вас ні пшаніцы, і ў поле зярна, І ў хаце дабра!

3-калядоўшчык: Будуць усе ў вас хварэць, і ў новым годзе нічога вам новага не займець!

4-калядоўшчык: Уся гаспадарка прападзе, і жыта ў поле не ўзыйдзе!

1-калядоўшчык: Калі жадаеце вы так, зараз козачку мы возьмем, І да іншай хаты калядаваць мы пойдзем!

Гаспадыня: Ой-ой, не ухадзіце, пачакайце, пасядзіце, Мы не жадаем каб ўсе беды і нясчасцця ў нас былі! Згодны вашу козачку мы выратаваці!

Гаспадар: Пра казу мы пазабылісь, і на пачастункі паскупілісь, Зараз пойдзем мы казу ратаваць, а потым будем святкаваць!

Гаспадыня сыходзяць за кулісы, і праз некаторы час, вяртаюцца з сумным выглядам.

Гаспадыня: (Крычыць) Ой, ой, ой! Пакуль мы тут з вамі размаўлялі, Усе пачастункі мышы расцягалі!

Гаспадар: Што нам зараз рабіць? Мы самі не зможам нарыхтаваць гэтулькі пачастункаў, каб казу выратаваць, нам патрэбна дапамога!

2-калядоўшчык: Дапамогі ў нас хапае, вы паглядзіце, колькі народа шмат у госці да нас прыйшло!

3-калядоўшчык: Ну народ вы жадаеце дапамагчы нашым гаспадарам, у падрыхтоўцы пачастункаў для выратавання нашай козачкі?

Усе былі згодны, гаспадар пачаў праводзіць гульнёвую праграмму.

Гаспадыня: Ой, усё проса, збожжа і авёс у погрыбе мышы раскідалі, сама ні як не магу сабраць, хто ж мне дапаможа?

4-калядоўшчык: Не сумуй гаспадыня, гэта мы цяпер у імгненне паправім!

Праводзіцца гульня, “Курачкі і пеўнічкі”.

Гульня “Курачкі і пеўнічкі”

(Дзве пары на працягу адной хвіліны пад музыку, збіраюць збожжа, проса, авёс раскіданыя па сцэне. Перамагаюць тыя, хто больш назбіраў.)

Гаспадар: Ну, збожжа і проса то мы сабралі, а вось піражкоў не напяклі? Козачка наша яшчэ цалкам не выгаілася!

1-калядоўшчык: Нічога, нашы госцікі нам дапамогуць напекчы піражкі!

Праводзіцца гульня “Напячы піражкі”.

Гульня “Напячы піражкі”

(Дзве каманды па тры чалавека, у плыні трох хвілін, вылепліваюць з цеста,цеста за раней падрыхтаванае, піражкі, хто больш налепіць, тая камандаперамагла.)

Гаспадыня: Збожжа і проса мы сабралі, і піражкі напяклі, а вось вады са студні не прынеслі, чым мы козачку паіць будзем?

2-калядоўшчык: Мы цяпер вады наносім і козачку нашу напоім, не журыся гаспадыня, а лепш сілы беражы!

Праводзіцца гульня “Студня”.

Гульня “Студня”

(Дзве каманды з 5 чалавек спаборнічаюць паміж сабой, з двух вёдраў, па чарзе, чарпачкамі, удзельнікі каманды павінны нанасіць вады ў гарлач, чыя каманда зладзілася хутчэй, тая і перамагла.)

Пасля кожнай гульні, усіх удзельнікау адорваюць прызамі, за ўдзел у гульнях. Уздымаюць казу, паказваюць ёй усе пачастункі, пасля ўбачанага яна выгаілася.

Гаспадыня: Козачку мы вашу накармілі, козачку мы вашу напаілі, Што аж госцікау нашых замарылі!

Гаспадар: Ні шкада нам ні піражкоў, і ні сала, Толькі б ваша козачка ўстала, і шчасця нам дадала!

3-калядоўшчык: Бачу, бачу, што змаглі, малайцы вы малайцы, Толькі штосьці прапусцілі, пра пірог вы пазабылі!

Пасля гэтых слоў колядоушчыкі пачынаюць спяваць песню "Каляда, калядаі, дай, баба, пірага!".

"Каляда, калядаі, дай, баба, пірага!"

"Каляда, каляда, дай, баба, пірага!

А калі не дасі, вазьму вала за рага,

Выведу за парог, выкручу правы рок,

Буду ў рог трубіць, каб скупых расшчодрыці. Дай, баба, пірага!"

Пасля песні гаспадыня прыносіць пірог, каза устае і забірае яго.

Гаспадыня: Вось вам і пірог, і дай вам Бог! Вы прабачце нас каляднікі, Што на пачастункі паскупіліся мы!

2-калядоўшчык: За тое, што казу вы ўратавалі, гэтым вы сваю віну прыбралі! І за гэта вам каза, шчасце ў хату прынесла!

3-калядоўшчык:

Каза наша навуковая, намі хрышчоная!

Прайшла ўсе навукі, і ведае розныя штукі!

4-калядоўшчык:

А ну козачка, закладвай рожкі, і падбірай ножкі,

З хаты выходзь і бяду вынось!

1-калядоўшчык:

Ты каза, гаспадыні пакланіся,

А гаспадару да ног нагніся!

І вы ў адказ ёй паклоніцеся,

І пачастункам падзеліцеся!

2-калядоўшчык:

Дай вам Бог, збожжа і жыта, і пшаніца каб у поле расла,

А ў хаце, дабра!

3-калядоўшчык: Каб колас - з бервяно, а збожжа - з вядро! Каб з аднаго каласка, поўная бочка была!

4-калядоўшчык: Матка Божая перад вачамі, Ісус Хрыстос за плячамі.

1-калядоўшчык: А па баках анёлы засцерагаюць, Усю бяду ад вас адганяюць. Вялікага здароўя, ад краю да краю!

Гаспадыня і гаспадар:

І вам усяго самага лепшага!

Шчасця, здароўя і дабрабыту!

2-калядоўшчык:

Хай дае Бог лад у хаце,

Дабра, прыбылі, поспеху!

3-калядоўшчык:

Каб у хляве ўсё пладзілася,

Каб жыта ў поле каласілася!

2-калядоўшчык:

Хай раяцца добра пчолы,

І самі будзем мы вясёлы!

Гаспадыня:

Дзякуй вам за усё!!!

Гаспадар:

Дай вам Бог здароуя!

Калядоўшчыкі запяваюць песню "Будзь ваша здароў", і сыходзяць за кулісы.

"Будзь ваша здароў"

"Будзь ваша здароў, як рыжык бароў,

Гей, каляда, калядзіца! (паўтараецца пасля кожнага радка)

Май торбу грошай, жыві ў раскошы!

Май усяго даволі, а бяды - ніколі.

Стары год канчаем, новы зачынаем.

З ранняю вясною, з буйнаю травою.

З збожжам каласістым, з зярном ядраністым.

Ды з прыемным летам, і з громам пры гэтым.

І з восенню яснай, і з долечкай шчаснай.

Бывай жа здароў і з сваёй жаной. І з усёй сям'ёю, і з дзетачкамі".

Пасля тэатралізаванага прадстаўлення, пачынаецц канцертная праграмма.

Дадатак 2

Рэклама- інфармацыйны матэрыял свята “Каляда”

1. Візуальная рэклама

Афіша;

Праграма;

Запрашэнні (персанальныя).

2. Рэклама ў СМІ

Пінскі часопіс “ Варяг ”

“Каляда”

Сёмага студзеня ў вёсцы Аснежыцы адбудзецца святкаванне абрадавага свята “Каляда” .

У праграме свята Вас чакаюць цікавыя конкурсы, гульні, добрыя прызы, тэатралізаваная прадстаўленне абрада “Уратаванне каляднай казы”, канцэртная праграма “З калядкамі вітаем, і шчасця вам жадаем”, і шмат чаго іншага.

Прыходце ўсёй сям'ёй, будзе цікава!

Спраўка па тэлефону 8-017-225740

3. Гукавая рэклама на свята “Каляда”

“Каляда”

“Ідзе Каляда, калядуючы, шчодры вечар, багаты вечар”

(На фоне гучыць звон набліжаючай тройкі коней з бубенцамі, пасля чаго плаўна пачынае гучаць песня “ Будзь ваша здароў”, і на фоне яе ідзе тэкст, пасля текста гук тройкі коней з бубенцамі паступова заціхае).

У вёсцы Аснежыцы 7 студзеня ў 13.00 гадзін адбудзецца правядзення свята “Каляда”.

У праграме свята Вас чакаюць цікавыя конкурсы, гульні, адорванне добрымі прызамі, тэатралізаваная прадстаўленне абрада, канцэртная праграма і шмат чаго іншага. Прыходце з усёй сям'ёй, аб гэтым вы не пашкадуеце!

Спраўкі па тэлефонах 8-017-225-74-50, +375-29-673-47-86

Персанажы свята “Каляда”

Каза - (белая накідка на галаву з рагамі, шэрае паліто, беларуская хустка, спадніца, сапагі чорнага колеру)-галоўная дзеючая асоба свята.

Скамарох - 1/2/3 (шапка скамароха, кашуля з доўгімі рукавамі ў гарошак, беларускі пояс, штаны ў палоску, сапагі з доўгім носам).

Калядоўшчык - 1 (чорная шапка аблавуха, чорны кажух, шэрыя штаны ў палоску, сапагі чырвонага колеру, гармошка).

Калядоўшчык - 2/4 (хустка чырвонага колеру, паліто, спадніца, беларускі пярэднік, сапагі чорнага і чырвонага колеру колеру).

Калядоўшчык - 3 (белая хустка, футра, спадніца, беларускі пярэднік, сапагі чырвонага колеру, калядная зорка).

Гаспадар - (шапка чорнага колеру, белая світка, карычневая кашуля, чорныя штаны, сапагі чорнага колеру).

Гаспадыня - (чырвоная хустка, белая світка, спадніца, беларускі пярэднік, сапагі чырвонага колеру).

Колеры абрадавага свята “Каляда”

Сіні колер- сімвал неба, вады,чысціні (сімвалізуе, што свята адбудзецца на свежым паветры).

Жоўты колер- сімвал сонейка, цеплыні, багацця, шчасця (сімвалізуе ўсе гэтыя пералічаныя сімвалы).

Белы колер- сімвал спакою, некранутасці, лёгкасці (сімвалізуе белы снег).

Чырвоны колер- сімвал моцы, мужнасці, небяспекі, хвалявання

(сімвалізуе жыццё чалавека).

Сімвал абрадавага свята “Каляда” “Калядная зорка”

Лінейная кампазіцыя абрадавага свята ”Каляда”

Цэнтральная плошча:

13.00 - “Уратаванне каляднай казы” - тэатралізаванае прадстаўленне

14.00 - “З калядкамі вітаем, і шчасця вам жадаем” - святочны канцэрт фальклорных ансамбляў

14.00-15.40 - Пачынаюць працаваць гульнёвыя пляцоўкі (“Перацягванне канату”, “Хто самы моцны”, “Злаві бутэльку).

16.00 - Закрыццё гульнёвых пляцовак, развітанне з гледачамі

Размещено на Allbest.ru