Філасофія быту і быцця ў паэме Я. Коласа "Новая зямля"

Па-пятае, поруч з сям'ёй і працай, дзейсным сродкам выхавання і навучання, сацыялізацыі асобы ў традыцыйным грамадстве з'яўляецца грамада, грамадскія традыцыі. Любое грамадства ў той ці іншай форме аказвае мэтанакіраванае ўздзеянне на асобу -- праз выхаванне і навучанне ў полі грамадскай традыцыі.

Грамадскія традыцыі дапамагаюць падтрымліваць у грамадстве пэўныя нормы і каштоўнасці, якія рэгулююць паводзіны людзей у калектыве -- як у сям'і, так і за яе межамі, -- выконваючы функцыю сацыякультурнай рэгуляцыі соцыума. Менавіта грамадскія традыцыі адыгрываюць вялікую ролю ў перадачы падрастаючаму пакаленню вытворчага, духоўнага вопыту, ідэалогіі пэўнага грамадства.

Устойлівыя грамадскія традыцыі спрыялі і спрыяюць правільнай сацыялізацыі асобы, яе інтэграцыі ў грамадства, засваенню чалавекам разнастайных сацыяльных роляў, выкананню пэўных абавязкаў і авалодванню пэўнымі правамі ў адпаведнасці з сацыяльным статусам.

Сапраўды, кожная старонка паэмы не толькі дае вучняў пэўныя веды, але і раскрывае станоўчыя якасці чалавечай асобы. Якуб Колас меў на ўвазе гуманную мэту: навучыць сялянскіх дзяцей быць цвёрдымі ў сваіх дзеяннях.

Усё вышэйадзначанае сведчыць аб пэўным уплыве антычных традыцый на творчасць Якуба Коласа. Але ў рэцэпцыі старажытных літаратурных тэкстаў беларускі пісьменнік выступае не як бяздумны транслятар даўно сфарміраваўшыхся канонаў, а як крэатыўны паслядоўнік, здольны да паэтычнага эксперыменту.

Полівалентнасць вобразнай сістэмы “Новай зямлі”, наяўнасць у ёй сімвалічнага падтэксту ствараюць непаўторны мастацка-эстэтычны каларыт паэмы, дазваляюць у новым, нечаканым ракурсе раскрыць многія жыццёвыя з'явы і сітуацыі, перайсці ад выяўлення іх дробных рыс і дэталей да значных абагульненняў у праблемах маральна-філасофскіх, сацыяльна-псіхалагічных і нацыянальна-гістарычных.



Спіс выкарыстанай літаратуры

1 Шаладонава, Ж. Фарбы быту і быцця ў паэме Якуба Коласа “Новая зямля” / Ж. Шаладонава. -- Мн. : Беларуская навука, 2001. -- 105 с.

2 Библия. Книги священного писания Ветхого и Нового завета. Канонические. В русском пераводе с параллельными метками и словарём. -- М. : Российское библейское общество, 2000. -- 1312 с.

3 Навуменка, І. З глыбінь жыцця / І. Навуменка. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1960. -- 357с.

4 Пшыркоў, Ю. Эпас рэвалюцыі / Ю. Пшыркоў. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1975. -- 431 с.

5 Арочка, М. Беларуская савецкая паэма / М. Арочка. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1979. -- 357 с.

6 Міцкевіч, Д. Думкі пра “Новую зямлю” // Полымя. Ї 1995. Ї №9. Ї С. 225-229.

7 Адамовіч, А. Беларускі раман / А. Адамовіч. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1961. -- 521 с.

8 Александровіч, С. Пуцявіны роднага краю / С. Александровіч. -- Мн.: Навука і тэхніка, 1971. -- 325с.

9 Андрэева, Е. Г. Якуб Колас-педагог / Е. Г. Андрэева. // Беларуская думка. Ї 1997. Ї №9. Ї С. 110-115.

10 Дашкевіч, Г. М. Думкі мімаволі гаманілі ў снах хлопчыку аб школе / Г. Дашкевіч. // Роднае слова. Ї 1998. Ї №9. Ї С. 33-39.

11 Казбярук, У. А праўда ўсяго даражэй / А. Казбярук. // Роднае слова. Ї 1995. Ї №9. Ї С. 113-119.

12 Навуменка, І. Якуб Колас. Духоўны воблік героя / І. Навуменка. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1981. -- 187с.

13 Родионов, В. Н. Якуб Колас Ї педагог / В. Н. Родионов. -- Мн. : Наука и техника, 1981. -- 117с.

14 Івашын, В. Упоравень з сусветнай класікай. Асаблівасці паэмы Я. Коласа “Новая зямля” ў кантэксце жанравых традыцый / В. Івашын. // Роднае слова. -- 1999. -- №7. -- С. 5-19.

15 Аверинцев, С. Греческая “литература” и ближневосточная “словесность” / С. Аверинцев // Вопросы литературы. -- 1971. -- №8. -- С. 64-72.

16 Колас, Я. Збор твораў: У 14-ці т. Т. 6. / Я. Колас. -- Мн.: Мастацкая літаратура, 1973. -- 499с.

17 Бахтин, М. Проблемы поэтики Достоевского / М. Бахтин. -- М. : Наука и тэхника, 1972. -- 239с.

18 Лойка, А. “Новая зямля” Я. Коласа / А. Лойка. -- Мн. : Вышэйшая школа, 1961. -- 279 с.

19 Максімовіч, В. Касмічны лад “Новай зямлі” / В. Максімовіч // Полымя. -- 2002. -- №2. -- С. 274-283.

20 Мушынскі, М. Якуб Колас. Летапіс жыцця і творчасці / М. Мушынскі. -- М. : Навука і тэхніка, 1982. -- 279 с.

21 Вергилий, П. Буколики. Георгики. Энеида: Т. 6 / П. Вергилий. -- М.: Наука и техника, 1971. -- 379с.

22 Жураўлёў, В. П. Якуб Колас и паэтыка беларускага рамана / В. П. Жураўлёў. -- Мн. : Беларуская навука, 2004. -- 207 с.

23 Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы. Пад рэд. М. Р. Судніка / М. Р. Суднік. -- Мн. : Беларуская энцыклапедыя, 2005. -- 785с.

24 Лазарук, М. Беларуская паэма ў другой палове 19 - пачатку 20 стагоддзя / М. Лазарук. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1970. -- 387с.

25 Тычына, М. А. Аляксандр Пушкін і Якуб Колас / М. Тычына. Ї Мн. : Навука і тэхніка, 1999. Ї 356с.

26 Гоголь, Н. В. Избранные сочинения в 2-х томах Т. 2 / Н. В. Гоголь. Ї М.: Художественная литература, 1987. Ї 469с.

27 Мунье, Э. Персонализм / Э. Мунье. Ї М. Художественная литература, 1992. Ї 342с.

28 Эйнштэйн, А. Письма к Морису Соловину. Собрание научных трудов в 4 т. Т. 4. Ї М.: Художественная литература, 1967. Ї 679с.

29 Кьекетор, Р. Страх и трепет / Р. Кьекентор. Ї М. : Художественная литература, 1993. Ї 246с.

30 Жураўлёў, В. П. На шляху духоўнага самасцвярджэння / В. П. Жураўлёў. -- Мн. : Беларуская навука, 1995. -- 207 с.

31 Булгаков, С. Н. Свет невечерний. Созерцания и умозрения / С. Н. Булгаков. Ї М., 1994. Ї 356с.

32 Бердяев, Н. А. Новое религиозное сознание и общественность / Н. А. Бердяев. // О великом инквизиторе. Достоевский и последующие. Ї М., 1994. Ї 564с.

33 Моэм, С. Избранные произведения в 2 т. Т. 2 / С. Моэм. Ї М., 1985. Ї 321с.

34 Достоевский, Ф. М. Записки из подполья. / Ф. Достоевский. // Записки из подполья. Собр. соч. В. 12 т.т. Т. 2. Ї М.: Художественная литература, 1992. Ї 453с.

35 Ницше, Ф. Злая мудрость / Ф. Ницше. Ї М. 1993. Ї 356с.

36 Айтматов, Ч. Плаха / Ч. Айтматов. Ї М.: Художественная литература, 1987. Ї 436с.

37 Гачев, Г. Содержательность художественных форм / Г. Гачев. -- М.: Наука и техника, 1968. -- 457с.

38 Колас, Я. Збор твораў: У 14-ці т. Т. 4. / Я. Колас. -- Мн. : Мастацкая літаратура, 1973. -- 597с.

39 Достоевский, Ф. Собрание сочинений / Ф. Достоевский. -- М. : Художественная литература, 1974. -- 549с.

40 Мушынскі, М. Ад задумы да здзяйснення / А. Мушынкі. -- Мн. : Навука і тэхніка, 1965. -- 379с.

Размещено на Allbest.ru